بلک فرایدی یا جمعه سیاه، بزرگ ترین روز حراج در دنیا و محبوب ترین روز برای عاشقان خرید بوده که در روز ۲۹ نوامبر،در کشورهای مختلف برگزار می شود. چند سالی است که این حراج در ایران هم برگزار می شود و محصولات مختلف، حتی قیمت تورها و بلیط هواپیما با تخفیف های شگفت انگیزی به مشتریان ارائه می شود.

تاریخچه بلک فرایدی

جمعه سیاه به فردای روز شکرگزاری در ایالات متحده گفته می شود که از سال ۱۹۵۲ آغاز فصل خرید کریسمس در این کشور محسوب میشده است. البته جالب است بدانید که اصطلاح بلک فرایدی در دهه ۱۹۸۰ بود که کم کم متداول شد و در مورد این روز به کار رفت. در ۲۴ سپتامبر ۱۸۶۹ دو دلال به نام های جی گولد و جیمز فیسک با خرید و فروش های عمده صعود و سقوط شدیدی در قیمت طلا به وجود آوردند. در نتیجه، بازار سهام با نزول شدیدی مواجه شد و قیمت ها تا ۲۰% کاهش پیدا کرد. نوسانات قیمت طلا باعث شد روند کاهش قیمت ها تا ۵۰% هم ادامه پیدا کند. این دو نفر توانستند بی آن که مجازات شوند سود کلانی به دست بیاورند و قسر در بروند، اما خسارتی که به فروشگاه ها و خرده فروشان وارد شد باعث به وجود آمدن اصطلاح بلک فرایدی شد. امروزه جمعه سیاه برخلاف تاریخچه اش، روز هیجان انگیزی برای خریداران است و بسیاری از مشتریان از ساعت ها قبل در صف های طویل فروشگاه ها منتظر می مانند تا در اولین ساعات وارد فروشگاه شوند و محصولات مورد نظرشان را خریداری کنند. در این روز فروشگاه ها و خرده فروشان از صبح خیلی زود، حتی قبل از طلوع آفتاب شروع به کار می کنند و تخفیف های زیادی روی محصولاتشان ارائه می کنند. جمعه سیاه در آمریکا تعطیل رسمی نیست، اما بسیاری از شرکت ها و ادارات به کارمندانشان اجازه می دهند برای خرید و استفاده از حراج های فوق العاده این روز مرخصی بگیرند.

بزرگ ترین حراج سال

این رسم اگرچه ابتدا در آمریکا شروع شد اما به دلیل استقبال گسترده مردم به کشورهای دیگر هم راه پیدا کرد و امروزه در اکثر کشورهای دنیا این روز به عنوان بزرگ ترین روز حراج سال شناخته می شود. سال های متمادی فروشگاه ها راس ساعت ۶ صبح درب فروشگاه ها را باز می کردند. اما از سال۲۰۰۰ به بعد به دلیل استقبال دیوانه وار مردم این ساعت به ۵ صبح هم رسید! حتی در سال ۲۰۱۱ چندین فروشگاه زنجیره ای پا را از این هم فراتر گذاشتند و فروشگاه هایشان را برای اولین بار در دنیا، نیمه شب باز کردند! مردم از روزها قبل برای این خرید بزرگ برنامه ریزی می کنند و محصولات مورد نظرشان را انتخاب می کنند و از ساعت ها قبل از باز شدن در فروشگاه در صف منتظر می مانند تا بتوانند محصولات مورد نیازشان را با قیمتی بسیار بسیار کمتر از قیمت واقعی بخرند. بسیاری از مردم حتی شب را در خیابان و جلو فروشگاه به سر می برند تا در این رقابت پیروز شوند

البته همان طور که می توان حدس زد این رقابت در برخی مواقع به خشونت هم کشیده می شود و بارها گزارش هایی در مورد درگیری دو مشتری بر سر یک محصول شنیده شده است. هرچه باشد قرار است محصولی که همیشه می خواستیم را با ۵۰% تخفیف و حتی خیلی بیشتر (تا ۸۰%) خریداری کنیم!

بلک فرایدی در سرتاسر دنیا

اگرچه بزرگ ترین حراج سال روز بعد از شکرگزاری که یک روز مذهبی و مسیحی است برگزار می شود، اما به مرور جنبه مذهبی آن از بین رفته و در کشورهای مختلف دنیا با مذاهب و آداب و رسوم های مختلف هم نفوذ کرده است. بسیاری از کشورهای اروپایی، آفریقایی و آسیایی که جشن روز شکرگزاری را برگزار نمی کنند هم آخرین جمعه ماه نوامبر را به عنوان روز حراج بزرگ در نظر می گیرند تا همگام با دنیا در این رقابت پرسود (هم برای مشتری و هم برای فروشنده) شرکت کنند. این روز به ویژه در کشورهای زیر محبوبیت فوق العاده زیادی کسب کرده است:

• رومانی: جمعه سیاه به طرز شگفت انگیزی در کشورهای شرق اروپا و به ویژه رومانی محبوب شده است. بر اساس گزارش ها بلک فرایدی از سال ۲۰۱۱ در این کشور رایج شده است اما در همین مدت به یکی از پرطرفدارترین روزهای سال برای خرید تبدیل شده است. گفته می شود که ۱۱ میلیون از ۲۰ میلیون جمعیت این کشور در مورد بلک فرایدی اطلاع کامل دارند و ۶.۷ میلیون نفر هم مشتاق هستند که در این روز خرید کنند.

• انگلیس: در انگلیس اصطلاح جمعه سیاه از قدیم به جمعه قبل از کریسمس معروف بود. با این حال، در سال ۲۰۱۰ شرکت های خرده فروش مثل آمازون، والمارت و برخی وبسایت های انگلیسی اقدام به تبلیغ برای روز حراج بزرگ سال کردند و به این ترتیب بلک فرایدی را در انگلیس هم بومی سازی کردند!

• کانادا: در کانادا هم در پی افزایش ارزش دلار کانادا در برابر دلار آمریکا دربین سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰، فروشگاه های کانادایی اقدام به برگزاری بلک فرایدی کردند. به این ترتیب، کانادایی ها در همان کشور خودشان اقدام به خرید می کردند و دیگر برای خرید ارزان تر به آمریکا نمی رفتند و ارز از کشور خارج نمی کردند.