برای بسیاری نام هواپیما با دو نام دیگر یعنی ایرباس و بوئینگ مترادف شده است. شرکت هایی که غول های صنعت هوانوردی دنیا به شمار می روند. اما علاوه بر ایرباس و بوئینگ،هواپیماهای دیگری هم وجود دارند که گرچه تحت الشعاع این دو نام قرار گرفته اند، اما سال هاست که در آسمان پرواز می کنند. در این مطلب قاصدک 24 به سراغ معرفی فوکر، رفته است.
 

با فوکر بیشتر آشنا شوید

فوکر 100 یک هواپیمای مسافربری با دو موتور توربوفن ساخته شرکت فوکر کشور هلند است که از سال 1988 میلادی روانه بازار شد. هواپیماهای فوکر در حقیقت از روی مدل قدیمیتر فوکر اف 28 ساخته شدند و در ابتدای کار خود توانستند بازار هواپیماهای مسافربری کوچک را تسخیر کنند. شاید مهم ترین دلیل اقبال به هواپیماهای فوکر را بتوان در هزینه های عملیاتی فوق العاده کم این هواپیما و بی رقیب بودن آن در کلاس خودش(100نفره) خلاصه کرد. 
 

هرچند درخشش ستاره اقبال فوکر چندان دوام نیافت و ورود بوئینگ 737 و ایرباس 318 و 319 به این بازار، رقابت را به سود غول های صنعت هوایی یعنی ایرباس و بوئینگ خاتمه داد. در نتیجه 9 سال بعد و در سال ۱۹۹۷ تولید این هواپیماها متوقف شد. فوکر در طول نه سال فعالیت خود در مجموع 283 فروند هواپیما را روانه بازار کرد. به نظر می رسد ایران یکی از بزرگترین مشتری های این هواپیما و ایران ایر با داشتن ۱۶ فروند فوکر ۱۰۰ و آسمان با داشتن ۲۰ فروند مشتری های ایرانی مهم فوکر باشند.
 

هواپیماهای فوکر از آغاز تا پایان
فوکر 100 در ابتدا به عنوان نمونه ای ارتقا یافته برای هواپیمای موفق اما غیر ایمن F28 Fellowship مطرح شد.البته اختلاف این دو هواپیما در قطعات آنها بود. ضمن اینکه بدنه فوکر در مقایسه با فلوشیپ بزرگ تر و کشیده تر بود و می توانست 107 مسافر را جابجا کند. اقدام دیگر فوکر برای ارتقای هواپیماهای خود طراحی دوباره بال ها بود. اقدامی که منجر به 30 درصد صرفه جویی اقتصادی برای این هواپیما می شد. دم هواپیماهای فوکر به شکل T بود و موتورهای آن که در طرفین دم هواپیما قرار داشتند، از سری موتورهای مدرن رولزرویس سری Tay بودند. کاکپیت فوکر نیز از نوع Glass Cockpit بود.لازم به ذکر است که فوکر 100 فاقد پنجره های موسوم به Eyebrow Windows که در F28 بکار رفته بود است.

پیش از تولید فوکر، دو پیش نمونه ازین هواپیما تولید شد. یکی از آنهاPH-MKH بود که در 30 نوامبر 1986 به پرواز در آمد و دومین پیش نمونه PH-MKCبود که در25 فوریه 1987 به آسمان بلند شد. از آن پس فوکر مجوزهای پروازی لازم برای پرواز را در نوامبر 1987 به دست آورد. لازم به ذکر است که شرکت هوایی سوییس و نیز شرکت های American Airlines ,TAM , US Air از نخستین مشتریانی بودند که هواپیماهای فوکر مجهز به موتورهای TAY-620-15را خریداری کردند.
 

فوکر پس از موفقیت نسبی خود به فکر طراحی هواپیماهای جدید رفت. فوکر EJ100 یا همان جت اختصاصی نمونه ای از بلندپروازی فوکر بود که در نهایت این شرکت را به زمین زد. طرح جت اختصاصی با وجود موفق بودن با سوء مدیریت و کمبود منابع مالی مواجه شد و ضررهای مالی فراوانی را بر دوش شرکت گذاشت. در نهایت در سال 96 میلادی فوکر به طور رسمی ورشکستگی خود را اعلام کرده و یک سال بعد خط تولید آن برای همیشه شد.
 

ویژگی های فنی هواپیماهای فوکر

فوکر 100
ـ فاصله نوک دو بال: ۲۸٫۱ متر
ـ طول: ۳۵٫۵ متر
ـ ارتفاع: ۸٫۵ متر
ـ حداکثر ظرفیت مسافر: ۱۰۹ نفر
ـ بیشینه سرعت: ۸۱۶ کیلومتر بر ساعت
ـ محدوده پرواز: ۱۵۵۰ کیلومتر

مدلهای هواپیمای فوکر

Fokker 100: مدل استاندارد مسافربری.
Fokker 100EJ: دارای مخزن سوخت جانبی.

اپراتورهای هواپیمای فوکر

هواپیماهای فوکر با وجود خارج شدن از عرصه تولید همچنان در ناوگان برخی از کشورها به پروازهای خود ادامه می دهند. بنابر آخرین آمار تا سال 2012، تعداد 124 فروند فوکر در ایرلاین های مختلف همچنان در حال فعالیت هستند. مهم ترین اپراتورهای فوکر تا سال 2017 عبارتند از: استرالیا، بنگلادش، بلژیک، کنیا، پاناما، سوئد، ونزوئلا، مکزیک و اسلوونی.

مشتری های ایرانی هواپیماهای فوکر

همانطور که پیشتر اشاره کردیم ایران یکی از اپراتورهای اصلی هواپیماهای فوکر به شمار می رود. علی رغم خروج این هواپیما از چرخه تولید، فوکر همچنان در آسمان ایران به پرواز در می آید. ایرلاین های داخلی که از هواپیماهای فوکر برای جابجایی مسافران خود استفاده می کنند، عبارتند از:
• هواپیمایی تفتان(دو فروند) فوکر 50 با ظرفیت 50 مسافر

• هواپیمایی نفت(4 فروند) فوکر 50 با ظرفیت 50 مسافر

• 4 فروند فوکر 100 با ظرفیت 100 مسافر

• هواپیمایی کیش(3 فروند) فوکر 100 با ظرفیت 117 مسافر

• هواپیمایی قشم(4 فروند) فوکر 100 با ظرفیت 117 مسافر

• هواپیمایی آسمان(7 فروند) فوکر 100 با ظرفیت 109-100 مسافر

چیدمان صندلی های هواپیمای فوکر

چیدمان هواپیماهای فوکر 100 که 35.5 متر طول و 100 صندلی دارند را می توانید در تصویر زیر ببینید:

هواپیماها

 

 

هواپیما بوئینگ

 

هواپیما ایرباس